باید رتبه گیلان را از آخر شمرد !

«روزنامه خزر- پنجشنبه 17 آبان 1380 –سال پنجم شماره555 »

اشاره : دکتر رضا رمضانی نماینده سابق مردم رشت در مجلس شورای اسلامی دارای دکترای مهندسی سیستم از دانشگاه کیس وستون ریزرو آمریکا و استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مدیرعامل شرکت رادها است. وی از بانیان و پیشنهاددهندگان طرح ایجاد مجتمع پالایشگاهی پتروشیمیایی در استان گیلان است. نظر ایشان را در این ارتباط جویا شدیم ، که می خوانید

¨جنابعالی بانی و پیشنهاددهنده طرح ایجاد پالایشگاه پتروشیمی در گیلان هستید. دلایل توجیهی شما پیرامون این طرح چیست؟

¢ برای احداث مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمیایی در گیلان چند دلیل موجه وجود دارد که چنین است :

اول اینکه نفت دریای خزر به آب های آزاد جهان راه ندارد، به خاطر این مشکل معمولاً بین 5 تا 7 دلار ارزانتر از قیمت نفت همانند در دسترس آبهای آزاد جهان است. پاکستان ، ترکیه و ایران تلاش می کنند که بخشی از تفاوت را از طریق کشیدن خط لوله و عبور از کشور خود بدست آورند.رقابت این سه کشور و مقابله آمریکا با ایران بحثی کاملاً شناخته شده است.در صورتی که مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمیایی در گیلان ایجاد شود به این مابه التفاوت دلاری دست می یابیم.

دوم اینکه در شمال پالایشگاهی وجود ندارد.سوخت مصرفی شمال از مرکز ایران انتقال       می یابد . این انتقال مستلزم هزینه است. می توان از صرف چنین هزینه ای خودداری کرد.ایجاد مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمیایی در گیلان موجب چنین صرفه جویی می شود.

مورد سوم این است که مازاد تولید محصولات مجتمع پالایشگاهی- پتروشیمیایی به جهان قابل صدور است ،به ویژه اینکه محصولات پالایش یافته مشمول سهمیه اوپک و محدودیت های آن نمی شود.از این نظر امتیاز خوبی در دست ایران خواهد بود. لازم است یادآوری شود که میزان عرضه محصولات پالایش یافته در جهان کمتر از میزان تقاضاست. این روند تا چندی ادامه خواهد یافت. از این نظر هم ایجاد چنین مجتمع بسیار منطقی و معقول خواهد بود.

اما دلیل چهارم ، طبق ضوابط مصوب، پالایشگاه ها در ایران باید در کنار آب احداث شوند. این ضابطه ناشی از نیازمندی شدید مجتمع به آب و کمبود سراسری آب در ایران است. چنین قیدی در مورد کناره های دریای خزر منتفی است.

و بالاخره پالایشگاه فی ذاته در شرایط عادی سودده نیست. ولی با تفاوت قیمت نفت محسوس ونیز با ایجاد واحدهای پتروشیمیایی این کاستی نیز مرتفع است.نرخ برگشت چنین مجتمعی هم اکنون برحسب شاخص های جهانی بسیار مقبول است.

¨ برخی معتقدند که این گونه طرح ها که در برنامه سوم توسعه هم دیده نشده ،توقعات از دولت را افزایش می دهد.بنابراین با توجه به اینکه منابع مالی این طرح توسط دولت پیش بینی نشده ،جنابعالی تأمین اعتبارات مالی لازم برای اجرای چنین طرحی را چگونه ارزیابی می کنید؟

¢مجتمع پالایشگاهی و پتروشیمیایی گیلان یک واحد دولتی نیست که فشاری بر دوش دولت وارد کند.مجوز احداث پالایشگاهها و واحدهای پتروشیمیایی غیردولتی در برنامه سوم آمده است و حتی از آن استقبال شده است. انتظار گیلانی ها این است که دولت حمایت اندکی از احداث چنین مجتمعی بصورت تعهد عدم انتقال نفت پالایش شده از مرکز ایران به شمال ،خریداری محصولات تصفیه شده برای شمال ،اجازه انتقال محصولات به آبهای آزاد،امکان استفاده از تسهیلات موجود نفتی با دریافت هزینه مربوط برای انتقال و مشارکت بسیار جزئی در حدود 5 تا 10 درصد در واحد مذکور بعنوان اعلام حمایت و اعتبار از مجتمع بنماید.

این انتظارات به هیچوجه فشاری به دولت نمی آورد بلکه صرفه جوئی های ناشی از این اقدامات موجب برداشتن بار از دوش دولت نیز می شود.

¨آیا اجرای این طرح از نظر زیست محیطی مشکل ایجاد نمی کند؟

¢بلحاظ زیست محیطی هر واحد صنعتی دارای برخی پیامدهای ناخواسته است که این واحد هم چنین است.با توجه به اینکه بخش عمده آلودگی ناشی از تولید فرآورده های سنگین مانند مازوت است ،در طرح پیشنهادی مجتمع واحدهای مربوط بدون تولید چنین فرآورده های سنگینی خواهد بود. چنین واحدهایی در جهان بسیار پیشرفته اند و مطابق استانداردهای زیست محیطی کشورهای پیشرفته صنعتی می باشند. از این رو دغدغه های محیط زیست مطابق عرف جهانی در احداث چنین واحدی کاملاً دیده شده است.

¨مهندس صوفی استاندار سابق گیلان به مناسبتی اعلام کرده بود که مجوز احداث چنین مجتمعی به استانهای مازندران و گلستان داده می شود اما به گیلان نه ،ارزیابی فنی و اقتصادی جنابعالی از این مسئله چیست؟

¢بعضی ها از نداشتن افراد متنفذ گیلان در مرکز سوء استفاده می کنند.گیلان دچار وضع اسفباری به لحاظ بیکاری و برخورداری است.چاره ای جز اقدام هوشمندانه برای رفع این کاستی ها نیست.متأسفانه گیلان که روزی سرآمد استانهای ایران بود بلحاظ شاخص های اقتصادی و اجتماعی به چنین وضعی دچار شده است که باید رتبه آن را از آخر شمرد.