موانع سرمایه گذاری در ایران

«دوشنبه 15 بهمن 1380 –سال پنجم شماره615»

اشاره:

سرمایه گذاری یعنی تولید ،تولید یعنی اشتغال و استقلال …

یکی از اساسی ترین مسائل و مشکلاتی که طی چند سال اخیر ذهن دولتمردان کشور را به خود مشغول داشته ،بحران بیکاری است .ریشه ها و علل و عوامل ایجاد این بحران بدفعات مورد بحث قرار گرفته و به مسائلی همچون افت سرمایه گذاری طی سالهای گذشته ،اشاره شده است. طبیعی است که بدون سرمایه گذاری،توقع ایجاد اشتغال بی معنا خواهد بود.

آنچه در پی می آید نگاهی کوتاه است به موانع سرمایه گذاری صنعتی در کشور که می خوانید.

مطلب را با این فرض آغاز می کنیم که شب گذشته به شما رقمی معادل یک میلیارد تومان ارث رسیده باشد و شما هم عاشق کشورتان هستید و هم علاقمند به تولید ،و قصد دارید ضمن اینکه به کشورتان خدمت می کنید با جذب بخشی از خیل عظیم بیکاران صواب اخروی نیز نصیبتان شود.از صبح فردا شروع می کنید به اخذ مجوزهای لازم و خرید زمین. پس از سپری نمودن مراحل طاقت فرسای بوروکراسی حاکم بر ادارات و سازمانها شروع به اجرای عملیات ساختمانی می کنید.با این فرض که 50 درصد این مبلغ یعنی 500 میلیون تومان صرف سرمایه ثابت نظیر زمین ،ساختمان،ماشین آلات و … شود و 50 درصد بقیه بعنوان سرمایه در گردش مورد بهره برداری قرار گیرد. تصور می کنید چقدر زمان می برد تا عملیات ساختمانی را بپایان رسانده و ماشین آلات را نصب و شروع به تولید کنید؟ قطعاً کمترین زمان ممکن 3 سال خواهد بود. بنابراین :

• مبلغ 500 میلیون تومان سرمایه شما مدت سه سال بدون کمترین سوددهی برایتان در جریان کار بوده است در حالیکه اگر می خواستید این مبلغ را اوراق مشارکت با نرخ 17 درصد می خریدید در این مدت 325 میلیون تومان سود نصیبتان می شد.
• سه سال وقت شما صرف عملیات اجرایی و ساختمانی و … شد که اگر می خواستید در جایی کار می کردید حتماً مبلغی بعنوان حقوق و دستمزد دریافت می کردید.

فرض دیگر اینکه سود پروژه صنعت انتخابی شما هم 15 درصد باشد و شما قادر باشید در یکسال سه بار سرمایه در گردش تان را بچرخانید . بنابراین :

فروش سالیانه 000/000/725/=115×3×000/000/500

سود ناویژه سالیانه 000/000/875/25=15%×000/000/725/1

مالیات متعلقه 000/000/336/17=67%×000/000/875/25

سود پس از کسر مالیات 000/750/538/8=000/250/336/17-000/000/875/25

نسبت سود ویژه به کل سرمایه گذاری 5/8%=000/000/000/1 ÷ 000/750/538/8

ملاحظه می کنید سودی که از راه تولید نصیب شما می شود 5/8 درصد است ولی سود سرمایه گذاری در اوراق مشارکت حداقل 17 درصد. آیا فکر می کنید با این شرایط کسی حاضر خواهد بود در تولید سرمایه گذاری کند؟در کنار گوشمان و در کشورهای عربی مشاهده کنید که چگونه به جذب سرمایه گذار می پردازند.

• شما امروز وقتی به دوبی مراجعه کنید و علاقمند هستید که سرمایه گذاری کنید چیزی حدود 5 هزار درهم از شما می گیرند و 7 فرم به شما می دهند تا آنها را پر کنید. سپس فرمهای تکمیل شده را به 7 دانشکده دانشگاه شارجه که در موضوعهای مختلف تخصص دارند تحویل می دهند. سپس امتیازات هر دانشکده را در رابطه با پروژه مورد نظر برای سرمایه گذاری تعیین می کنند. این مجموعه حداکثر 80 امتیاز دارد.پس از جمع آوری این فرمها ، کمیته ای تشکیل می شود و ضمن مصاحبه با فرد سرمایه گذار و کارآفرین ویژگیهای فردی ، شخصیتی و سوابق اقتصادی و بازرگانی او را مورد سئوال قرار می دهند. بر این اساس حداکثر 20 امتیاز برای این مصاحبه و 80 نمره هم دانشکده های مختلف برای او در نظر می گیرند. اگر جمع امتیازات زیر 75 یا 80 درصد باشد می گویند این پروژه را می توانید اجرا کنید و ما همه امکانات را به طور متعارف در اختیار شما می گذاریم.

اما اگر پروژه 87 درصد امتیاز آورد می گویند دولت دبی 87 درصد این پروژه را فاینانس می کند نرخ بهره اعتبارات دولت برای این سرمایه گذاری 5/2 درصد تعیین شده است.اگر این سرمایه گذاری ها بالای 5 میلیون باشد، امتیازات ویژه ای به آنها تعلق  می گیرد.نرخ بهره برداری در بازارهای مالی دوبی حدود 7 الی 5/7 درصد و نرخ سود پس انداز 5/4 درصد است. به سرمایه گذار می گویند اگر پروژه 5 میلیون دلار به بالا اجرا کنید ما یک ملاقات برای شما و آقای شیخ محمد راشد هم در آنجا یک حرف را برای همه می زند و آن این است که اگر پروژه از روز کانگ زدن ظرف مدت 11 ماه به بهره برداری برسد دولت دوبی بهره 2 سال این وام را خودش مستقیماً پرداخت خواهد کرد. تعهد دولت دوبی این است که آب و برق و تلفن و گاز باید کمتر از یک هفته دایر شود .(1)

• در عربستان صندوق صنعتی وجود دارد که در آن به متقاضیان سرمایه گذاریهای صنعتی تا سقف 50 میلیون دلار با نرخ بهره برابر با صفر وام داده می شود.
• دولت کویت برای احداث یک پروژه صنعتی و جذب سرمایه خارجی به سرمایه گذاری خارجی تعهد سپرده که قیمت برق تحویلی به کارخانه را بمدت 20 سال ثابت نگه دارد.

هیچ واقف نیستیم که در جهانی به این بزرگی کشورها و مناطقی هستند که برای سرمایه گذاری امن تر به نظر می رسند و سرمایه گذاری در آنها این همه” دنگ و فنگ” نمی خواهند و این همه پیش شرط و پس شرط پای کسی که قصد سرمایه گذاری دارد ،نمی گذارند.

ماخذ:1)ماهنامه تدبیر – شماره 119